Bạn muốn xác định được tốc độ thay đổi của giá? Giá thay đổi càng nhanh, trader càng muốn nắm bắt cơ hội giao dịch nhiều hơn. Nếu bạn đang muốn biết điều này thì hãy tìm hiểu về Momentum – chỉ báo phân tích động lượng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết chỉ báo Momentum là gì? Cách sử dụng Momentum như thế nào cho hiệu quả nhất? Hãy cùng chúng tôi đi vào tìm hiểu nhé!
Khái niệm Momentum
Chỉ báo Momentum (viết tắt là MOM), là chỉ báo kỹ thuật phản ánh xu hướng và đánh giá tốc độ thay đổi giá dựa trên sự so sánh các giá trị hiện tại và quá khứ.
Momentum là một trong những chỉ báo động lượng được nhiều nhà phân tích kỹ thuật lựa chọn cho chiến lược đầu tư. Nếu như ADX đưa ra sức mạnh của xu hướng thì cùng với Momentum, nhà đầu tư sẽ tìm thấy thông tin xu hướng tăng giảm cụ thể. Momentum cung cấp thông số để xác định sức mạnh ẩn sau xu hướng hiện tại. Từ đó, nhà đầu tư có cơ sở để dự đoán xu thế thị trường là đảo chiều hay tiếp diễn và ra quyết định đặt lệnh chính xác hơn.
Sự hoạt động của chỉ báo momentum có thể được hiểu đơn giản: khi giá tài sản tăng và momentum cũng tăng, điều này cho thấy sức mạnh của đợt tăng giá đang gia tăng. Ngược lại, nếu giá tăng nhưng momentum giảm, có thể báo hiệu rằng đợt tăng giá có sự suy yếu và một sự điều chỉnh có thể xảy ra. Tương tự, trong trường hợp giá giảm mà momentum cũng giảm, đây là dấu hiệu cho thấy xu hướng giảm đang mạnh mẽ. Vì lý do này, chỉ báo momentum được các nhà giao dịch ưa chuộng để theo dõi xu hướng và điều chỉnh chiến lược giao dịch.
Quan trọng hơn, momentum không chỉ giúp xác định hướng đi của giá mà còn mang lại những tín hiệu giao dịch chính xác. Việc sử dụng chỉ báo momentum giúp các nhà đầu tư phát hiện các cơ hội vào lệnh và thoát lệnh một cách hiệu quả, từ đó giảm thiểu rủi ro trong giao dịch. Chính vì thế, chỉ báo momentum đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng chiến lược giao dịch, góp phần nâng cao khả năng thành công của các nhà giao dịch trên thị trường tài chính.
Lịch sử phát triển của Momentum
Chỉ báo momentum đã xuất hiện từ những năm đầu thế kỷ 20, khi các nhà đầu tư bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của việc theo dõi xu hướng giá để đưa ra quyết định giao dịch. Một trong những yếu tố nổi bật trong sự phát triển của chỉ báo này là nghiên cứu của nhà phân tích tài chính David Dreman và hành động của những nhà đầu tư như William J. O’Neil, người sáng lập hệ thống giao dịch CAN SLIM. Họ đã chỉ ra rằng các cổ phiếu có hiệu suất tốt trong quá khứ có xu hướng tiếp tục hoạt động tốt trong tương lai ngắn hạn.
Vào những năm 1970, một số nghiên cứu đã khẳng định rằng việc theo dõi momentum có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với việc lựa chọn ngẫu nhiên các cổ phiếu. Ví dụ, bài nghiên cứu nổi tiếng của Jegadeesh và Titman vào năm 1993 đã phát hiện ra rằng cổ phiếu chiến thắng có xu hướng duy trì lợi thế trên thị trường trong khoảng thời gian từ 3 đến 12 tháng. Kết quả này đã khuyến khích các nhà đầu tư tìm hiểu sâu hơn về tính ứng dụng của chỉ báo momentum.
Trong những năm gần đây, với sự phát triển của công nghệ tài chính, đã có nhiều phần mềm và công cụ phân tích được phát triển nhằm theo dõi và đánh giá momentum một cách chính xác và nhanh chóng. Điều này đã giúp các nhà đầu tư có cơ hội khai thác những tín hiệu từ chỉ báo này một cách hiệu quả hơn. Kết quả là, momentum không chỉ được tích cực sử dụng trong giao dịch cổ phiếu mà còn lan rộng ra nhiều các loại tài sản khác, bao gồm hàng hóa, trái phiếu và tiền tệ. Các nhà phân tích tài chính hiện nay thường tích hợp chỉ báo momentum vào chiến lược của mình để tối ưu hóa lợi nhuận đầu tư.
Cách tính toán chỉ báo Momentum
Chỉ báo Momentum là một công cụ phân tích kỹ thuật được sử dụng phổ biến nhằm đo lường tốc độ thay đổi của giá tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Để tính toán chỉ báo này, người dùng cần xác định một số yếu tố cơ bản. Công thức tính toán Momentum được thể hiện như sau:
Momentum được tính toán như sau:
Momentum = (Closei / Closei-n ) x 100
Trong đó:
- Closei là mức giá đóng cửa tại phiên giao dịch (hay nến) thứ i.
- Closei-n là mức giá đóng cửa tại phiên giao dịch (hay nến) thứ i-n
- n là khoảng thời gian (số kỳ) được xác định bởi mỗi nhà đầu tư, tùy theo mỗi chiến lược cụ thể. Thông thường trên phần mềm MT4, “n” mặc định bằng 14. Tuy nhiên, nhà đầu tư có thể điều chỉnh giá trị khác.
Theo công thức này, bạn có thể nhận thấy công thức này đang tính tỷ lệ thay đổi theo % của mức giá hay nói cách khác là mức độ biến động giá đóng cửa trong phiên giao dịch i so với phiên giao dịch i – n.
Trong đó, “Giá hiện tại” là giá đóng cửa của tài sản tại thời điểm bạn muốn tính toán, và “Giá của n kỳ trước” là giá đóng cửa của tài sản đó vào n kỳ trước. Thông thường, n được chọn là 10, 14 hoặc 20 ngày tùy thuộc vào chiến lược đầu tư và khung thời gian giao dịch của người dùng.
Để sử dụng chỉ báo Momentum một cách hiệu quả, nhà phân tích cần hiểu rõ các biến số trong công thức. Trước tiên, kỳ tính toán n sẽ xác định độ nhạy của chỉ báo. Một giá trị n nhỏ (chẳng hạn n=10) sẽ tạo ra chỉ báo nhạy hơn và phản ứng nhanh với sự biến động của giá, trong khi một giá trị n lớn sẽ cho ra chỉ báo ổn định hơn, phù hợp với các xu hướng dài hạn.
Sau khi tính toán, giá trị Momentum có thể được biểu diễn trên biểu đồ giá. Nếu giá trị này nằm trên mức 0, điều này cho thấy giá hiện tại cao hơn giá trong quá khứ, phản ánh xu hướng tăng. Ngược lại, nếu giá trị Momentum dưới mức 0, điều này có nghĩa là giá hiện tại thấp hơn giá ở n kỳ trước, cho thấy xu hướng giảm. Việc xác định các điểm giao cắt và sự phân kỳ giữa giá và chỉ báo Momentum sẽ giúp nhà đầu tư có quyết định giao dịch chính xác hơn trong thị trường.
Các loại chỉ báo Momentum phổ biến
Trong lĩnh vực phân tích kỹ thuật, chỉ báo momentum được sử dụng để đánh giá sức mạnh của một xu hướng giá. Một số chỉ báo phổ biến nhất bao gồm RSI (Relative Strength Index), MACD (Moving Average Convergence Divergence), và Stochastic Oscillator. Mỗi loại chỉ báo có những đặc điểm và ứng dụng riêng, giúp các trader đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn.
Chỉ số RSI là một chỉ báo quen thuộc, được thiết kế để đo lường độ mạnh hay yếu của một tài sản trong khoảng thời gian nhất định. RSI dao động trong khoảng từ 0 đến 100, với các mức 30 và 70 thường được xem là điểm chỉ định thị trường quá bán và quá mua. Sự điều chỉnh này giúp người dùng nhận biết thời điểm có khả năng đảo chiều của giá, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý.
MACD, một chỉ báo khác, sử dụng sự khác biệt giữa hai đường trung bình động để tạo ra tín hiệu mua và bán. MACD bao gồm hai đường: đường MACD và đường tín hiệu. Khi đường MACD cắt lên trên đường tín hiệu, đó là tín hiệu mua; ngược lại, khi nó cắt xuống dưới, đây là tín hiệu bán. Đặc điểm nổi bật của MACD là nó không chỉ cho thấy xu hướng mà còn giúp xác định sự mất đà trong xu hướng đó.
Cuối cùng, Stochastic Oscillator là một chỉ báo đo lường vị trí của giá đóng cửa so với phạm vi giá trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ báo này có hai đường: %K và %D. Việc theo dõi sự giao cắt giữa hai đường này giúp các trader xác định điểm vào và ra tại các mức mua quá mức hoặc bán quá mức. Sử dụng các chỉ báo momentum này có thể giúp các nhà giao dịch tối ưu hóa chiến lược giao dịch và tăng cường khả năng phân tích của họ.
Cách cài đặt chỉ báo Momentum trên phần mềm MT4
Hiện nay, nhà đầu tư có thể theo dõi nhanh chóng chỉ báo Momentum trên phần mềm MT4 hay trên nền tảng Tradingview. Cách thức thiết lập rất đơn giản:
Phần mềm Metatrader 4 được khá nhiều nhà đầu tư ưa chuộng. Trên MT4 tích hợp khá nhiều chỉ báo dành cho nhà đầu tư, một trong đó là Momentum. Các bước thiết lập theo dõi chỉ báo Momentum như sau:
Bước 1: Mở phần mềm MT4 trên máy tính.
Bước 2: Vào thiết lập Momentum
Chọn Insert -> Indicators -> Oscillators -> Momentum
Bước 3: Cài đặt hiển thị đường Momentum
Hộp thoại hiện ra, bạn lần lượt chỉnh sửa liên quan đến cách tính và hiển thị:
Các phần cần cài đặt bao gồm:
- Parameters: phần này để điều chỉnh kỳ tham chiếu và hiển thị trực tiếp của Momentum (màu sắc, loại đường). Cụ thể:
Tại “Period”, bạn nhập số kỳ mong muốn, nếu không số mặc định là 14.
Tại “Apply to”, bạn chọn mức giá tham chiếu, ở đây chọn “Close” là mức giá đóng cửa.
Tại “Style”, bạn chọn màu sắc và loại đường hiển thị: độ dày mỏng, nét đứt hay nét liền.
Sau khi xong thì nhấn OK để xác nhận.
- Level: tại đây, bạn sẽ thiết lập cho đường 100 và MT4 không tạo sẵn đường này:
Bấm vào “Add”, rồi nhập vào số 100.
Chọn màu sắc và style cho đường này tương tự như trên. Lưu ý bạn chọn khác màu để phân biệt.
Cài đặt xong tab này, bạn nhấn OK để xác nhận
- Visualization: phần cài đặt thời gian hiển thị. Bạn muốn chỉ báo này hiển thị trên khung giờ nào thì bấm chọn khung giờ đó.
Cài đặt xong, bạn nhấn OK để xác nhận.
Cách sử dụng chỉ báo Momentum trong giao dịch
Momentum indicator được sử dụng khá phổ biến trong phân tích kỹ thuật. Giá tăng giảm trong mỗi phiên một phần được quyết định bởi độ mạnh yếu của chỉ số này. Chính vì vậy, bạn cần đọc chỉ báo Momentum chính xác để nhận định thị trường cũng như bảo toàn, phát triển dòng vốn.
Thực tế, chỉ báo Momentum không đề khó tìm hiểu mà khá đơn giản:
- Momentum > 100 báo hiệu giá hiện tại của chứng khoán cao hơn giá của phiên giao dịch trước.
- Momentum <100 biểu thị giá hiện tại của chứng khoán thấp hơn giá của phiên giao dịch trước.
Ngoài ra, chỉ báo Mom dao động quanh đường 100 và càng xa đường 100 thì chứng tỏ giá biến động càng mạnh:
- Nếu đường 100 nằm dưới chỉ báo động lượng càng xa thì chứng tỏ giá tăng càng nhanh.
- Đường 100 nằm trên chỉ báo này với khoảng cách càng xa đang báo hiệu giá giảm càng mạnh.
Momentum tính toán đơn giản và đã được đồ thị hóa trên phần mềm nên rất dễ theo dõi. Khi đã quen thuộc với chỉ số này, nhà đầu tư thậm chí chỉ cần xem nhanh là đã có sự định hướng cho giao dịch hiện tại.
Chỉ báo Momentum đóng vai trò quan trọng trong việc xác định xu hướng của giá tài sản. Để áp dụng chỉ báo này vào chiến lược giao dịch thực tế, người dùng cần thực hiện một số bước cơ bản nhằm nhận diện tín hiệu mua và bán. Một trong những cách đơn giản nhất để sử dụng momentum là quan sát sự thay đổi của đường chỉ báo so với mức giá. Khi đường chỉ báo này tăng cao hơn mức giá, nó cho thấy xu hướng đi lên. Ngược lại, nếu momentum giảm xuống dưới mức giá, nhà giao dịch có thể xem xét đây là tín hiệu để bán.
Việc kết hợp chỉ báo Momentum với các chỉ báo khác có thể gia tăng độ chính xác trong giao dịch. Một trong những cặp kết hợp phổ biến là momentum với chỉ báo trung bình động (Moving Average). Khi đường chỉ báo Momentum cắt lên trên đường trung bình động, đây có thể coi là tín hiệu mua. Ngược lại, khi chỉ báo momentum cắt xuống dưới đường trung bình động, đây có thể coi là tín hiệu bán. Một phương pháp khác là xem xét sự phân kỳ giữa biểu đồ giá và chỉ báo momentum. Nếu giá tăng nhưng momentum lại giảm, đây có thể là dấu hiệu cho thấy xu hướng tăng đang yếu dần và có khả năng đảo chiều.
Người giao dịch cũng nên lưu ý về các ngưỡng hỗ trợ và kháng cự khi sử dụng chỉ báo Momentum. Những ngưỡng này có thể cung cấp thông tin về thời điểm có thể xảy ra sự đảo chiều trong xu hướng, do đó giúp nhà giao dịch đưa ra quyết định chính xác hơn. Thực tế cho thấy, việc sử dụng chỉ báo Momentum một cách linh hoạt cùng với các công cụ phân tích khác có thể cải thiện hiệu quả giao dịch và gia tăng cơ hội thành công trên thị trường.
Ý nghĩa của Momentum Indicator
Đa số các Forex trader hiện nay thường sử dụng chỉ báo này để áp dụng trong chiến lược đầu tư. Không như ADX, chỉ báo Momentum có khả năng lượng hóa rõ ràng. Chỉ báo này giúp nhà đầu tư và những người quan tâm đến phân tích kỹ thuật hiểu sâu sắc hơn thị trường khi:
Nhìn nhận tổng quát hơn về sức mạnh xu hướng
- Chỉ báo này tăng cho thấy xu thế thị trường đang tăng trưởng bền vững.
- Chỉ báo Mom giảm cho thấy xu thế cũ đang suy yếu và có khả năng đảo chiều.
Phân tích sâu hơn về hành vi giá
Không chỉ liên quan đến động lượng giá, Momentum còn tồn tại trên từng thân nến giao dịch:
- Nến có phần thân dài và không có bóng nến được coi là nến mạnh (thường gọi là nến Marubozu). Nến này có lực momentum cao.
- Nến có phần thân ngắn kèm với một hoặc 2 bóng nến dài được xem là nến yếu với lực momentum thấp.
Qua đó, chỉ cần xem xét lực momentum của từng cây nến, nhà đầu tư cũng có thể đo lường được xu hướng thị trường lúc đó và hiểu sâu hơn về hành vi giá và tâm lý nhà đầu tư.
Cung cấp 3 tín hiệu quan trọng
Trader có thể xác định được những tín hiệu quan trọng của thị trường truyền tải qua Momentum kết hợp cùng chỉ số khác. Các tín hiệu bao gồm:
- Quá mua/ quá bán được xác định khi chỉ báo Mom cắt đường 100
- Giá đang dịch chuyển nhanh hay chậm thế nào cũng được xác định khi Momentum giao với đường 100.
- Giá có tín hiệu đảo chiều được xác định khi Momentum cắt đường MA hoặc khi đường Momentum phân kỳ/ hội tụ với đường giá. Trường hợp Mom cắt đường trung bình động MA dễ dàng thấy hơn, giúp nhà đầu tư tìm ra điểm giá tiềm năng nhất. Còn trường hợp còn lại, tín hiệu khá yếu và dễ bị làm nhiễu hơn nhưng cũng cho thấy xu hướng quan trọng này.
Dựa trên những ý nghĩa quan trọng này, nhà đầu tư sẽ giao dịch trên thị trường thuận lợi hơn.
Ưu và nhược điểm của chỉ báo Momentum
Chỉ báo Momentum là một công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến trong giao dịch tài chính, mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư. Một trong những ưu điểm chính của chỉ báo này là khả năng phát hiện sức mạnh và tốc độ của xu hướng thị trường. Khi thị trường có xu hướng mạnh, chỉ báo Momentum giúp xác định điểm vào và ra, giúp nhà giao dịch tối đa hóa lợi nhuận. Bằng cách theo dõi chuyển động giá trong một khoảng thời gian nhất định, chỉ báo này cho phép nhà đầu tư nhận diện được các điều kiện thị trường thuận lợi, từ đó đưa ra quyết định giao dịch một cách chính xác hơn.
Mặc dù có nhiều ưu điểm, chỉ báo Momentum cũng không thiếu nhược điểm. Một trong những vấn đề nổi bật là chỉ báo này có thể dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các biến động giá ngắn hạn, dẫn đến tín hiệu giả mạo. Điều này đặc biệt xảy ra trong các thị trường biến động mạnh, nơi những chuyển động giá không thể đoán trước gây ra các tín hiệu sai lệch cho nhà giao dịch. Khi nhà đầu tư dựa hoàn toàn vào chỉ báo Momentum, có thể dẫn đến quyết định đầu tư sai lầm, đặc biệt trong các giai đoạn thị trường không rõ ràng.
Các tình huống mà chỉ báo Momentum có thể mang lại hiệu quả tốt bao gồm các xu hướng rõ ràng và thời điểm thị trường ổn định. Ngược lại, trong những thời điểm thị trường nhiễu loạn hoặc không ổn định, việc sử dụng chỉ báo này có thể tạo ra những rủi ro lớn, khiến nhà đầu tư dễ dàng thua lỗ. Vì vậy, để đạt được hiệu quả cao nhất, các nhà giao dịch cần kết hợp chỉ báo Momentum với các chỉ báo khác, cũng như phương pháp phân tích cơ bản để có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường.
Hướng dẫn giao dịch với chỉ báo Momentum hiệu quả
Chỉ báo động lượng có phương pháp giao dịch phân theo các tín hiệu quan trọng với nhà đầu tư:
Momentum cắt đường 100
Đường chỉ báo động lượng cắt đường 100 từ dưới lên cho thấy bên mua đang chiếm ưu thế và có dự báo tín hiệu giá sẽ tiếp tục tăng. Lúc này, nhà đầu tư nên lựa chọn đặt lệnh mua theo xu hướng.
Ngược lại khi đường chỉ báo động lượng cắt đường 100 từ trên xuống thể hiện bên bán đang chiếm ưu thế, giá có khả năng tiếp tục giảm. Nhà đầu tư có thể cân nhắc đặt lệnh bán.
Lưu ý: do 2 đường này có tín hiệu giao nhau rất thường xuyên và tín hiệu phát ra cũng khá yếu. Vì vậy, nếu muốn sử dụng kết hợp chỉ báo Mon và đường 100, nhà đầu tư cần xem xét thêm các tín hiệu khác như đường MA.
Momentum phân kỳ hoặc hội tụ đường giá
Nhà đầu tư có thể dựa vào đường Mom phân kỳ hoặc hội tụ theo các đỉnh và đáy được tạo thành bởi các đoạn Momentum và giá:
- Phân kỳ được tạo thành khi đường chỉ báo động lượng tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước, còn đường giá lại tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước.
- Hội tụ xuất hiện khi đồ thị đường chỉ báo Momentum tại đáy sau cao hơn đấy trước nhưng đường giá lại tạo đáy sau thấp hơn đáy trước.
Tín hiệu hội tụ hay phân kỳ có sự đảo chiều về giá được đánh giá khá yếu. Đặc biệt khi giá đang ở trong xu hướng mạnh, các tín hiệu này rất hay bị sai. Vì thế, nhà đầu tư nên cân nhắc sử dụng thêm các tín hiệu khác để hạn chế tín hiệu nhiễu.
Momentum cắt đường MA
Chú ý không phải là sử dụng đường MA của giá, mà sử dụng đường MA của chính đường Momentum. Đây là phương pháp các chuyên gia thường dùng để phân tích chỉ báo Momentum. Khi đường chỉ báo động lượng cắt đường MA, tại đó, giá có khả năng đảo chiều và bắt đầu một xu hướng mới.
- Khi đường Momentum cắt đường MA từ dưới lên, nhà đầu tư có thể vào lệnh Buy.
- Khi đường Momentum cắt đường MA từ trên xuống, nhà đầu tư cân nhắc tình hình và có thể vào lệnh Sell.
Trong trường hợp này, bạn cần lưu ý:
- Chu kỳ đường MA phổ biến nhất là 9, 14, 21. Thời gian chu kỳ càng dài thì độ mượt và tính chính xác của đường này càng cao.
- Tín hiệu đảo chiều khi 2 đường này cắt nhau khá yếu. Vì vậy, để tăng tính chính xác, loại bớt nhiễu, nhà đầu tư nên kết hợp với các tín hiệu khác. Một gợi ý phù hợp trong trường hợp này là đường Momentum và đường 100.
Kết luận và lời khuyên
Trong bài viết này, chúng ta đã khám phá khái niệm “momentum” và cách mà chỉ báo momentum có thể hỗ trợ các nhà đầu tư trong việc đưa ra quyết định. Chỉ báo momentum giúp đánh giá động lực của giá cổ phiếu, từ đó giúp các nhà đầu tư xác định xu hướng và điểm vào ra phù hợp. Đặc biệt, việc áp dụng chỉ báo này một cách chính xác có thể mang lại lợi ích rõ rệt trong việc tối ưu hóa lợi nhuận.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư mới cần lưu ý rằng việc sử dụng chỉ báo momentum không nên diễn ra một cách đơn lẻ. Tầm quan trọng của việc kết hợp nhiều công cụ phân tích khác nhau không thể phủ nhận. Sử dụng chỉ báo xu hướng chung, như đường trung bình động, cùng với chỉ báo momentum sẽ giúp xác định chính xác hơn các tín hiệu thị trường. Ngoài ra, việc theo dõi các yếu tố cơ bản và tình hình kinh tế tổng thể cũng đóng vai trò quan trọng trong việc dự đoán biến động giá.
Đối với các nhà đầu tư mới, lời khuyên là nên bắt đầu với các chiến lược đơn giản và quen thuộc với cách hoạt động của chỉ báo momentum trước khi thực hiện các giao dịch lớn. Hãy dành thời gian để nghiên cứu, thử nghiệm và điều chỉnh phương pháp của mình để tìm ra cách sử dụng chỉ báo này hiệu quả nhất. Việc tự trang bị kiến thức và không ngừng học hỏi sẽ giúp bạn có được những quyết định đầu tư thông minh hơn.
Như vậy, việc áp dụng chỉ báo momentum có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng nó cần được thực hiện một cách cẩn thận và có phương pháp để đạt được những kết quả tốt nhất trong đầu tư.
Câu trả lời