Những Nguyên Nhân Dẫn Đến Sự Tham Lam Trong Trading

Lòng tham – cảm xúc đã “dẫn dắt” không biết bao nhiêu tài khoản trading đến chỗ chết. Không cần phải dài dòng về lòng tham, vì tất cả những ai đang đọc bài viết này đều đã từng ít nhất một lần bị lòng tham kiểm soát. Trong bài viết này, mình sẽ tổng hợp lại những nguyên nhân chính dẫn đến sự tham lam trong

1. Kỳ vọng quá cao

Trading luôn tồn tại sự kỳ vọng, nếu không có kỳ vọng, bạn không phải là trader.

• Nguyên nhân: Rất nhiều trader mới thường có suy nghĩ rằng trading là cách kiếm tiền nhanh chóng, dễ dàng. Họ kỳ vọng sẽ đạt được lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn, mà không đánh giá đúng thực lực và thực tế của thị trường.
• Hậu quả: Kỳ vọng quá cao khiến trader mạo hiểm hơn, không tuân thủ kỷ luật, và thường chấp nhận những rủi ro không cần thiết. Điều này dễ dẫn đến thất bại.
• Giải pháp:
  1. Hãy thực tế và trung thực với bản thân. Đánh giá chính xác kỹ năng trading của mình.
  2. Đặt mục tiêu phù hợp với trình độ và chiến lược giao dịch.
  3. Tập trung vào việc cải thiện từng bước nhỏ thay vì tìm kiếm thành công nhanh chóng.

2. Quá tự tin

Sự tự tin là cần thiết để một trader có thể hành động dứt khoát và kiên định với chiến lược của mình. Tuy nhiên, khi tự tin biến thành tự mãn, nó sẽ trở thành mối nguy lớn, đặc biệt trong một thị trường luôn biến động như trading.

Tác hại của sự tự tin quá mức trong trading

1. Ảo tưởng sức mạnh
   • Khi bạn nghĩ rằng mình “bất bại,” bạn sẽ dễ dàng bỏ qua các quy tắc cơ bản, chẳng hạn như quản lý rủi ro hay tuân thủ chiến lược.
   • Lòng tham sẽ nhân cơ hội này bùng lên, khiến bạn ra quyết định phi lý như tăng khối lượng giao dịch hoặc mạo hiểm toàn bộ vốn.
2. Lạm dụng đòn bẩy
   • Quá tự tin thường khiến trader nghĩ rằng họ có thể “x10 tài khoản trong một đêm” bằng cách sử dụng đòn bẩy cao.
   • Nhưng thực tế, thị trường luôn không đoán trước được, và chỉ cần một cú đảo chiều nhỏ cũng có thể khiến tài khoản của bạn bị “cháy sạch.”
3. Không chấp nhận sai lầm
   • Tự tin quá mức thường đi kèm với việc không chịu thừa nhận sai lầm.
   • Trader sẽ giữ lệnh thua quá lâu, hy vọng thị trường “sẽ quay đầu” thay vì cắt lỗ sớm.

Làm thế nào để kiểm soát sự tự tin?

1. Luôn có kế hoạch giao dịch rõ ràng
   • Trước khi vào lệnh, bạn cần xác định rõ điểm vào, điểm ra, mức cắt lỗ và mục tiêu lợi nhuận.
   • Kế hoạch này giúp bạn giảm thiểu quyết định dựa trên cảm xúc.
2. Tự kiểm tra thực tế (Reality Check)
   • Thường xuyên đánh giá hiệu suất giao dịch của mình. Nếu bạn vừa thắng lớn, hãy tự hỏi: “Đó có phải nhờ kỹ năng, hay chỉ là may mắn?”
   • Đừng để một chuỗi lệnh thắng khiến bạn lạc lối.
3. Quản lý vốn nghiêm ngặt
   • Đừng bao giờ đặt cược số tiền mà bạn không sẵn sàng mất.
   • Giữ tỷ lệ rủi ro trên mỗi lệnh ở mức an toàn (ví dụ: không quá 1-2% vốn tài khoản).
4. Học cách chấp nhận sai lầm
   • Cắt lỗ là một phần không thể thiếu của trading. Thừa nhận rằng sai lầm là điều bình thường sẽ giúp bạn tránh được những tổn thất lớn hơn.

Sự tự tin và kỷ luật phải luôn song hành.

3. Tư duy Đánh Bạc

Một trong những vấn đề lớn nhất trong trading là tư duy đánh bạc. Nếu không kiểm soát được cảm xúc và có chiến lược rõ ràng, rất nhiều trader dễ dàng biến mình thành những con bạc, mà chính họ cũng không nhận ra.

Trading vs. Đánh bạc: Ranh giới mỏng hơn sợi tóc

1. Cảm giác “dựa vào may mắn”
   • Trong sòng bạc, kết quả dựa vào xác suất và may mắn. Nhưng trên thị trường, mặc dù cũng có yếu tố bất định, trader thành công luôn dựa vào phân tích và kỷ luật để ra quyết định.
   • Khi bạn đặt lệnh mà không có kế hoạch, không nghiên cứu thị trường và chỉ “cầu mong” giá đi đúng hướng, bạn đã biến trading thành đánh bạc.
2. Tâm lý của con bạc
   • Con bạc luôn muốn nhiều hơn sau một lần thắng và không chịu dừng lại sau khi thua, hy vọng gỡ gạc.
   • Điều này tương tự với những trader không có kỷ luật, cứ lao vào thị trường sau khi lỗ, nghĩ rằng mình “có thể lấy lại tất cả.”
3. Hành động dựa trên cảm xúc
   • Con bạc không dựa vào chiến lược, họ bị dẫn dắt bởi cảm xúc như hưng phấn, hoảng loạn, hay tham lam.
   • Trong trading, cảm xúc này cũng thường xuyên xuất hiện, đặc biệt là khi bạn không có một hệ thống giao dịch rõ ràng.

Làm thế nào để thoát khỏi tâm lý “con bạc”?

1. Hãy coi trading là một công việc nghiêm túc
   • Trading không phải là nơi để “thử vận may.” Đó là một lĩnh vực đòi hỏi kiến thức, kỹ năng và sự kỷ luật.
   • Đừng giao dịch chỉ vì “thích,” mà hãy giao dịch với một mục tiêu cụ thể và có căn cứ rõ ràng.
2. Luôn có kế hoạch giao dịch
   • Một trader thực thụ luôn bước vào thị trường với một kế hoạch chi tiết: điểm vào lệnh, điểm thoát lệnh, tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận.
   • Nếu không có kế hoạch, bạn đang đánh bạc chứ không phải trading.
3. Quản lý vốn chặt chẽ
   • Trader chuyên nghiệp biết rằng bảo vệ vốn quan trọng hơn việc kiếm lợi nhuận lớn.
   • Đừng bao giờ mạo hiểm hơn 1-2% tài khoản cho mỗi giao dịch.
4. Kiểm soát cảm xúc
   • Nếu bạn cảm thấy mình giao dịch chỉ vì “cảm giác,” hãy dừng lại ngay lập tức. Tâm lý tốt là yếu tố quyết định trong trading.

Dấu hiệu bạn đang là một con bạc gắn mác trader:

• Bạn không thể giải thích rõ ràng lý do vì sao mình vào lệnh.
• Bạn liên tục “gỡ gạc” sau khi thua lỗ.
• Bạn mơ mộng về việc kiếm tiền nhanh chóng thay vì tập trung học hỏi và cải thiện kỹ năng.
• Bạn bỏ qua quản lý vốn và tất tay chỉ vì muốn “đổi đời.”

Trading không dành cho những người mơ mộng hay tìm kiếm may mắn. Nó là sân chơi của những người kiên nhẫn, kỷ luật và có chiến lược. Nếu bạn không thay đổi tư duy, thị trường sẽ không ngần ngại “đốt cháy” tài khoản của bạn.

 ​

4. Thiếu kiến thức và kinh nghiệm

Những trader mới (newbie) thường mắc phải những sai lầm phổ biến, mà phần lớn xuất phát từ sự thiếu kiến thức và kinh nghiệm thực tế. Tâm lý “kiếm tiền dễ dàng” và sự phụ thuộc vào các chỉ báo mà không hiểu rõ bản chất là những yếu tố chính dẫn đến thất bại sớm.

Những sai lầm phổ biến của newbie và hậu quả

1. Ảo tưởng về việc “kiếm tiền dễ dàng”
   • Tâm lý phổ biến: Họ nhìn thấy những quảng cáo hoặc câu chuyện thành công về việc x2, x5 tài khoản trong thời gian ngắn và nghĩ rằng trading là cách làm giàu nhanh chóng.
   • Hậu quả: Điều này khiến họ thiếu sự nghiêm túc trong việc học hỏi và chuẩn bị. Họ nhanh chóng đẩy rủi ro lên cao với hy vọng “đổi đời,” và kết quả thường là tài khoản bị cháy.
2. Phụ thuộc quá mức vào chỉ báo
   • Sai lầm: Newbie thường tìm kiếm những “chén thánh” trong các chỉ báo kỹ thuật, nghĩ rằng chỉ cần làm theo tín hiệu từ MACD, RSI, Bollinger Bands,… là đủ để kiếm tiền.
   • Thực tế: Chỉ báo chỉ là công cụ hỗ trợ, không phải “kế hoạch hoàn chỉnh.” Nếu không hiểu rõ bối cảnh thị trường, tâm lý giao dịch, và quản lý rủi ro, chỉ báo sẽ chỉ khiến họ mất tiền nhanh hơn.
3. Không hiểu về quản lý vốn và rủi ro
   • Tâm lý: Họ nghĩ rằng tăng khối lượng giao dịch (lot size) là cách nhanh nhất để kiếm nhiều tiền hơn.
   • Hậu quả: Một chuỗi lệnh thua với rủi ro cao sẽ nhanh chóng làm cạn kiệt tài khoản. Đây là lý do chính khiến nhiều newbie cháy tài khoản chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần.
4. Bỏ qua yếu tố tâm lý giao dịch
   • Sai lầm: Họ không nhận thức được rằng tâm lý giao dịch (kiểm soát cảm xúc, kỷ luật) quan trọng hơn cả kỹ thuật.
   • Hậu quả: Khi đối mặt với thua lỗ, họ dễ dàng hoảng loạn, cố gỡ gạc, dẫn đến những quyết định giao dịch thiếu lý trí.

Cách giúp newbie tránh được “cái bẫy cháy tài khoản”

1. Học hỏi kiến thức nền tảng trước khi giao dịch
   • Hãy bắt đầu từ những kiến thức cơ bản như phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản, cách đọc biểu đồ, và quản lý rủi ro.
   • Hiểu rõ bản chất của thị trường là điều tiên quyết trước khi sử dụng bất kỳ chỉ báo nào.
2. Xây dựng tư duy đúng về trading
   • Trading không phải là cỗ máy in tiền. Đó là một công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỷ luật, và không ngừng học hỏi.
   • Chấp nhận rằng thua lỗ là một phần không thể thiếu trong giao dịch.
3. Quản lý vốn chặt chẽ
   • Đừng bao giờ mạo hiểm hơn 1-2% tài khoản trong một giao dịch. Điều này giúp bảo vệ tài khoản trước những chuỗi lệnh thua.
   • Tập trung vào việc “sống sót” lâu dài trên thị trường, thay vì tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng.
4. Sử dụng tài khoản demo trước
   • Newbie nên thực hành trên tài khoản demo để làm quen với thị trường và chiến lược giao dịch mà không chịu áp lực mất tiền thật.
   • Khi đã có kết quả ổn định trên demo, họ mới nên chuyển sang giao dịch bằng tiền thật.
5. Không giao dịch theo “tín hiệu mù quáng”
   • Nếu sử dụng tín hiệu từ chỉ báo, hãy hiểu rõ cách chúng hoạt động và tại sao chúng lại đưa ra tín hiệu đó.
   • Kết hợp tín hiệu với bối cảnh thị trường và kế hoạch giao dịch của riêng bạn.

Trading không phải là trò chơi “dựa vào may mắn” mà là một hành trình phát triển bản thân. Nếu newbie có thể thay đổi tư duy và chuẩn bị kỹ lưỡng, họ sẽ giảm thiểu nguy cơ cháy tài khoản và có cơ hội phát triển trong thị trường này.